En güzel, en popüler kart ve masa oyunları

İskambil oyunlarını sever misiniz?

Bu makalemiz sizlere Türkiye’de en çok oynanan, en güzel iskambil ve masa oyunlarından bahsedeceğiz. Bu tür oyunların stresi nasıl azalttıklarını ve beynimiz üzerinde nasıl etkileri olduğunu anlatacağız.

52 kağıttan oluşan ve oyunları oynamamızı sağlayan kağıtların tamamına iskambil destesi denir.
İskambil oyunları, genellikle bu 52 kartla veya onların türevleriyle oynanan oyunlardır. Örneğin Türkiye’de yaygın olmamasına rağmen yabancı ülkelerde tarot destesiyle oynanan Cego, Husarln, Macar Tarock, Kosakeln, gibi, farklı iskambil oyunları da vardır.

Herkes çocukluğundan beri ailesi veya arkadaşlarıyla birlikte en az bir iskambil veya masa oyunu oynamıştır.Bu tür oyunları zevkli kılan da tam olarak budur. Sevdiğimiz insanlarla birlikte eğlenme imkanı vermeleri.

İskambil destesi, üzerinde resim, semboller ve sayılar bulunan kartlar içerir.Bu kartlar sembollerine göre dört gruba ayrılır.Her grup üzerinde 1 den 10`a kadar bir sayı olan birer kart içerir.Onlara ek olarak üzeri resimli “vale” (veya jilet), “kız”, “papaz”kartı vardır. Yani bir grup toplam 13 karttan oluşur.

Gruplar ve sembolleri

• Sinek ♣
• Maça ♠
• Karo ♦
• Kupa ♥

Bazı oyunlar için (örn.Pis Yedili oyunu) desteye bir veya daha fazla “joker” kartı da eklenir. Joker kartı farklı özelliklere sahiptir.Gerektiğinde destedeki herhangi başka bir kartın işlevini de üstlenebilir.

Türkiye’de inanılmaz sayıda olduklarını varsayarsak, en sevilen ve en oynanan iskambil oyunlarını sıralamak o’kadarda kolay olmayacaktır.

King, Pişti, Maça Kızı, 3-5-8, Altmışaltı(66) ,Pis Yedili gibi oyunlar bunların sadece birkaçıdır.

King

King oyunu toplam 4 kişi ile oynanmaktadır. 20 el oynanır ve oyun sonunda puanı sıfırdan küçük olanlar oyunu kaybederler. Diğer oyuncular ise bu oyunu kazanır. Bunun yanı sıra oyun koz ve cezalardan oluşmaktadır. Her oyuncu oyun içerisinde 2 kere koz ve 3 kere ceza söyleme hakkına sahiptir.

Koz oyunları içerisindeki amaç çok el almaktır. Ceza oyunlarındaki amaç ise cezaları almamaktır. Ayrıca ceza oyunlarında koz bulunmaz. Koz çeşitleri; maça, kupa, karo ve sinekten oluşur. Ceza çeşitleri ise; el almaz, kupa almaz, kız almaz, erkek almaz, son iki ve Rıfkı’dır.

Pişti

Pişti 2 veya 4 kişi ile oynanan en zevkli oyunlardan biridir.Büyükten küçüğe herkes pişti oynarken çok eğlenir.

Toplamda 52 kağıttan oluşan iskambil destesiyle oynanır. Oyundaki temel mantık iki kağıdın rakam değerinin aynı olmasına dayanır. Yani yerde tek duran kartın sayı değeri aynı olan kart ile alınması ‘’Pişti’’ kabul edilir.

Maça Kızı

Maça Kızı iskambil oyunu ilk 1750’de İspanya’da tanınmıştır.O zamanki oyunda tüm hile kartlarına ek olarak J♥ (kupa valesi)ve Q♥(kupa kızı) kartları için ekstra ceza puanı verilmektedir. Zamanla farklı ceza kartları eklenmiştir ve 1850 yılında oyunda, şu anki Maça Kızı oyununda oldğu gibi, her Kupa kartı 1 ceza puanı değerinde olmuştur.Oyuna derinlik katması için zamanla ‘Kafa Atma’ kаrt geçirme, kupa kırma, 2♣ ile başlama gibi kurallar da sonradan oyuna ilave edilmiştir.

3-5-8

Üç beş sekiz (3-5-8) kozlu batak oyununun üç kişi ile oynanabilmesi için bulunmuş bir oyundur. Oyun Başka ülkelerde Sergeant major (3-5-8) olarakta bilinmektedir.

Yine 52 kartlık deste ile oynanır ve amaç her turda alabildiğiniz kadar el alıp oyunu artıda yani sıfır puanın üzerinde bitirmektir. Üç beş sekiz oyunu genellikle 4’er elden oluşan 3 turdan yani toplam 12 el oynanır.

Altmışaltı(66)

Altmışaltı iki kişi ve 24 iskambil kağıdı ile oynanan, en çok sevilen oyunlardan biridir. Bir deste (52) kağıt içerisinden 9un altı sayılar çıkarılır. Geriye kalan Kartların, En büyükten küçüğe doğru sıralanışı A, 10, K, Q, J, 9 dur.Kartların puan değerleri ise; A=11, 10=10, K=4, Q=3, J=2, 9=0 puandır. Toplamda 120 puanlık iskambil kağıdı vardır.

Amaç 66 puana ulaşmak ve oyunu kazanmaktır. Oyunda kişilerin elinde aynı türden Q (kız) ve K (papaz) varsa oyun sırası kendilerine geldiğinde “Evlilik” ilan edebilir ve , 20 puan alabilirler.”Bir Koz evlilik” ilan edilirse (Koz olan tür) 40 puan alınır.
Her oyun kazanışta duruma göre 1 veya 2 En çok 3 puan alınır.4 oyun oynanır. 4. oyunun sonunda puanlar toplanır. en çok puanı olan oyuncu oyunu kazanmış olur.

Pis Yedili

Pis yedili, 2 kişiden 10 kişiye kadar oynanabilen, oynaması kolay ve zevkli olan bir iskambil kart oyunudur. Oyunun genel amacı, oyuncuların ellerindeki kartları rakiplerinden önce bitirmeye çalışmaktır.

Kart dağıtımı saat yönünde yapılır ve her oyuncuya 7 kart verilir. Bu oyunda yerden kart çekme vardır.Oynanması gereken renk elde yok ise farklı alternatiflere yönlenebilir ancak bu durum özel kurallara bağlıdır. Oynanacak kart olmadığında yerden kağıt çekilir. Kartlarını ilk bitiren oyuncu oyunu kazanır.

İlk elde sinek oynamak zorunludur. Elde sinek yok ise sinek gelene kadar yerden kart çekilir.

Sıradaki el oynanırken oyuncular attıkları kartlar ile kart cinsini, rengini değiştirebilirler. Pas seçeneği ile o el kart da atmayabilirler. Ancak elde kart birikmesi iyi bir durum olmadığı için “pas” seçeneği gerekmedikçe kullanılmaz.
Pis Yedili oyununda özel işlevleri olan kartlar vardır.

Özel kartlar ve görevleri:
7 – yere 7 atmak bir sonraki oyuncuya 3 kart çektirir.Eğer ondada 7 varsa,atar ve sonraki oyuncu 6 kart çeker. Bu şekilde elinde 7 olmayan oyuncuya kadar sıra döner ve her seferinde yerden çekilecek olan kartlar 3 adet artar.
J – kartın rengini değiştirir
As – atan oyuncu hariç her oyuncuya 1 kart çektirir
10 – oyunun yönünü değiştirir
8 – atıldığında sıradaki oyuncu o eli pas geçer
Bu oyun özel kartları farklı olsa da neredeyse “Crazy Eights” ( Çılgın sekizliler) oyunuyla aynıdır.

Türkiye’de iskambil oyunlarının yanı sıra masa oyunları da bir hayli oynanmaktadır.

Aile bir araya geldiğinde, genelde aile büyükleri gençlerle veya kendi aralarında tavla, okey,satranç, dama, oynamaya bayılırlar. Ailenin geri kalanı da heyecanla tuttukları tarafın kazanması için destek verirler.

Masa oyunu ya da kutu oyunu, genellikle düz bir zemin ya da karton, tahta, plastik gibi malzemelerden yapılmış düzlemler üzerinde, oyun taşlarını veya pullarını belirli kurallar çerçevesinde hareket ettirmek suretiyle oynanan oyunlara verilen genel isimdir. Oyunun oynandığı düzlem genellikle önceden resim, geometrik şekiller veya yazılarla hazırlanmıştır.

Okey, Tavla, Satranç , Kızma Birader Domino ve daha sayamadığımız bir sürü masa oyunu Türkiye’nin en sevilenleri arasındadır.

Okey

Okey, köy kahvelerinin olmazsa olmaz oyunudur. Istaka denilen tahtalarla, üzerinde rakamlar bulunan 105 taşla ve dört kişiyle oynanır. Yeterli sayıda oyuncu bulunamadığı durumlarda 2 veya 3 kişiyle de oynanabilir.

Oyunda kullanılan taşlar dört renk grubundan oluşur. Her okey takımında bu renkler farklılık gösterebilir. Her renk grubundan ikişer tane vardır. Bir renk grubu 1’den 13’e kadar sıralanır.

Oyunculara 14 taş dağıtılır. Ancak oyunu başlatan oyuncuda 15 taş vardır. Bu oyuncu taşını sağındaki oyuncuya vererek oyunu başlatır. Amaç, aynı renkteki taşları bir araya dizmek ya da farklı renklerdeki taşların aynı sayılarından gruplar oluşturmaktır.
Grup yapmak için en az 3 taş gerekmektedir. Gruplara per adı verilir. Oyuncu perler yaparak 14 taşı tamamlamalıdır. Örneğin mavi renk taşlar bir araya gelerek sırayla dizilir. (1 mavi-2 mavi-3 mavi). Bu grup bir dişi perdir. Bazen de aynı sayıda farklı renklerdeki taşlarla da erkek per yapılabilir. ( 8 kırmızı- 8 mavi-8 siyah.

Oyuncular aynı renk ve aynı numaradan çok sayıda taş bulunduruyorsa çifte gidebilir. Çifte giden oyuncu farklı bir şekilde oyunu bitiremez. Oyuncu çifte gitmek istediğini söyler. Karşıdaki oyuncuların gönderdiği taşları görebilir. Çifte giderek bitiren oyuncu diğer oyunculardan 4’er puan gitmesine sebep olur.

14 taşını tamamlayan oyuncu oyunu bitirir.

Tavla

Ahşaptan yapılmış düz yüzeylerin üstünde oynanmaya başlamıştır. Pul yerine taşlar kullanılmış ve zarları kemik, tahta, taş veya seramikten yapılmıştır.

Tahtalar, taşlar ve zarlar yüzlerce yıl önce Mısırlılar, Sümerler ve Persler zamanında kullanılmıştır. Asya’da, oyunun sembolizmini ortaya çıkaran eski bir metin keşfedilmiştir:
Tahta bir yılı temsil eder. Her iki tarafta da yılın her ayı için 12 hane bulunur. 24 hane bir günün saatlerini temsil eder. 30 pul ayın 30 günüdür. Yedi, zarların en küçük ve en büyük sonucunun toplamıdır ve haftanın günlerini temsil eder. Pulların renkleri gündüz ve geceyi temsil eder.

Oyun amacı ilk olarak tüm taşları kendi hanelerinizde toplamak ve daha sonra tüm taşları çıkarmaktır. İlk kim taşlarını oyundan çıkarırsa kazanır.

Pullar atılan zar sayısına göre hareket ettirilir.Oyuncular pulları sadece kendi pullarının olduğu hanelere,veya diğer renkten sadece bir pul olan ya da hiçbir pul olmayan hanelere getirebilirler.Oyuncu pulları atılan sayıya göre istediği gibi hareket ettirebilir, zardaki sayılar oynanabilecek hane sayısını gösterir. Tüm pullarını kim ilk çıkarırsa oyunu kazanır.

Satranç

Satranç siyah ve beyaz renklerden oluşan 64 karelik bir tahtada 32 taş ile oynanır. 16’sı beyaz ve 16’sı siyah olan bu taşlar, başlangıç pozisyonunda karşılıklı olarak dizilir. Satrançta toplamda 6 tip taş bulunur: Şah, vezir, fil, at, kale ve piyon. Her takımda 8 piyon, 2 fil, 2 kale ve 2 at varken, yalnızca birer şah ve vezir bulunur.

İki takım da oyun sırasında kendi şahlarını korumak zorundadır. Çünkü şah düştüğünde oyun biter.

Strateji, sabır, kıvrak zeka ve kararlılık gerektiren bu oyun oynayanları epey zorlasa da bir o kadarda zevklidir.

Kızma Birader (Ludo)

Kızma Birader tüm dünyada, özellikle Avrupa’da Ludo olarak popülerdir. Farklı ülkelerdeki isimleri :Almanya’da “Mensch erergere dich nicht”, Hollanda’da “Mens-erger-je-niet”, İspanya’da “Parchis”, Fransa’da “Le Jeu de Dada veya Petits Chevaux”, İtalya’da “Т’arrabbiare”dir.

Küçükten büyüğe herkesin eğlenerek oynadığı bir oyundur.Kuralları çok basittir ve bu da onu rahatlatıcı bir oyun yapar. Fakat dikkatli olun, kırılan bir piyon bile duyguları altüst etmeyi başarır!

Oyun tahtası dörde bölünmüştür ve 2,3 veya 4 kişi ile oynanır.Her oyuncunun bir bölümü ve aynı renkte (sarı, kırmızı, mavi veya yeşil) 4 piyonu vardır.Oyunun amacı piyonları ortada renkli üçgenlerden oluşan hedef noktasına toplamaktır. 4 piyonunuda hedef noktasına taşıyan oyuncu oyunu kazanır.

Domino

Domino oyunu 2 veya 4 oyuncu ile oynanır. 2 oyuncu ile oynandığında 7 taş ve 4 oyuncu ile oynandığında 5 taş dağıtılır.

İlk taşını masaya yerleştirerek oyunu başlatacak oyuncu rastgele seçilir.

Her atılan taşın en azından bir ucundaki sayı, dizilmiş olan taşların açıkta kalan uçlarındaki sayıyla eşleşmesi gerekir. Eğer oyuncunun eşleştirebileceği bir taşı yoksa , bulana kadar taş çeker. Taşlarını ilk bitiren veya en az taşı kalan oyuncu oyunu kazanır.

İskambil ve masa oyunlarının bize sağladıkları yararlar

Son yıllarda, kart oyunlarının zihinsel sağlık üzerindeki faydalarını inceleyen çeşitli çalışmalar yapılmıştır.

İskambil va masa oyunlarının eğlendirme, zihni geliştirme ve aile bağlarını güçlendirmenin yanı sıra daha bir çok yararlı etkilerinin olduğunu biliyor muydunuz?

Örneğin Kızma Birader (Ludo) oyunu çocukların beyin gelişiminde mantık, strateji ve kritik durumlarda hızlı karar alma yeteneğini geliştirir.

Çocuklarımıza farklı iskambil ve masa oyunları oynatarak onları iletişime ve sosyalleşmeye açık bireyler olarak yetiştiririz.

Bu tür oyunların diğer yararı da dikkati arttırmaları ve böylece çocukların farklı bilgileri kolayca ve daha hızlı bir şekilde algılamalarını sağlamalarıdır.Böylece okulda derslerine de daha odaklı olurlar.

Bağışıklık sistemimizin durumu neredeyse tamamen ruh halimize bağlıdır. Pesimistik, depresif ve kötü düşüncelerin bağışıklık sistemimizi negatif bir şekilde etkiledikleri ile ilgili bir sürü bilimsel çalışma vardır.

Aksine oynanması kolay ve stres attıran oyunlar mutluluk hormonları salgılamamıza ve kortizol isimli stres hormonunu azaltmamıza yardımcı olur. Bu da bağışıklık sistemimizi güçlendirir.

Gülmek Kızma birader gibi oyunların yan etkilerinden biridir. Beraber aynı şeyi yaparken eğlenmek diğerlerine karşı empati ve güven duygumuzu artırır.

Şüphesiz çocuklarımızla veya büyüklerimizle oyun oynamak onlarla geçirebileceğimiz en kaliteli zamandır.

Akşam yemeğinden sonra oturup hep beraber oyun oynarken gülmek, eğlenmek bizi birbirimize daha da yakınlaştırır.

İskambil ve masa oyunları oynayan kişilerin Alzheimer ve bunaklık gibi hastalıklara neredeyse hiç yakalanmadıkları tespit edilmiştir. Bu tür oyunlar zihnimizi geliştirir ve hafızamızı güçlendirir. Ve en güzel yanıda tüm bunların biz eğlenirken olmasıdır.

Oyun oynarken stres atarız. Endorfin çikolata yerken salgıladığımız mutluluk hormonu olmasının yanı sıra, kas gevşetici özelliğe de sahiptir. Arterlerimizde bulunan küçük kaslar onun etkisi altında gevşer ve böylece tansiyonumuzun yükselmesini engeller. Yani oyun oynarken bol bol endorfin salgılarız ve böylece mutlu ve sağlıklı kalırız.

Sağlıklı ve mutlu kalmanın oyun oynamak kadar kolay olduğunu artık biliyorsunuz. Üstelik teknoloji sayesinde sevdiğiniz oyunlar istediğiniz zaman hemen parmaklarınızın ucunda. Geriye sevdiklerinizle oyunlar oynamak ve hayatın tadını çıkarmak kalıyor.

İyi eğlenceler.